Welk risico loop je als je je minderjarige kind laat autorijden?
Een influencer met 1,1 miljoen volgers filmt hoe zijn kinderen van 4 en 6 jaar autorijden. Door de straten van Breda, in een Bentley, een Ford en een Lamborghini. De rechter noemt het "uitermate stompzinnig" en legt een voorwaardelijke boete op van €800.
Het lijkt een uniek geval, maar het gebeurt vaker. Een meisje van 11 rijdt door een woonwijk en knalt door de gevel van een huis. Een kleuter van 4 botst met de auto van zijn ouders tegen twee geparkeerde auto's. En een jongen van 15 veroorzaakt een dodelijk ongeluk.
Voor jou als ondernemer met een bedrijfsauto of leasewagen is het belangrijk te weten: als je kind schade veroorzaakt, ben jij aansprakelijk. Altijd. Ook als het op eigen terrein gebeurt.
Wat gebeurde er precies?
Mohamed Lemhadi, beter bekend als Mo Bicep, plaatste filmpjes waarin zijn jonge kinderen autoreden op de openbare weg. De kleuters zaten achter het stuur van dure auto's, Mo Bicep zat ernaast en filmde.
De kantonrechter in Breda oordeelde dat hij zo gevaarlijke situaties creëerde. De influencer kreeg een voorwaardelijke boete van €800 met een proeftijd van twee jaar. Hij was zelf niet aanwezig bij de rechtszitting, maar liet zijn advocaat een verklaring voorlezen waarin hij zijn fout erkent.
Niet de eerste keer
Het komt vaker voor dat kinderen achter het stuur kruipen:
2015: Een meisje van 10 rijdt in Barendrecht door de gevel van het huis van de overburen, dwars de woonkamer in
2022: Een kleuter van 4 botst in Utrecht tegen twee geparkeerde auto's
2023: Een jongen van 15 veroorzaakt bij Ekehaar een dodelijk ongeluk waarbij een meisje van 14 overlijdt
Bij jongerenorganisatie Team Alert gaf in 2022 bijna een kwart van de ondervraagde jongeren (14-24 jaar) aan weleens zonder rijbewijs in een auto te hebben gereden.
Wat zegt de wet?
De regels zijn helder:
Je mag pas vanaf 17 jaar een rijbewijs halen. Tot je 18e mag je alleen met een begeleider rijden. Rijden zonder rijbewijs is strafbaar.
Op de openbare weg is autorijden zonder rijbewijs dus verboden. Punt. Kinderen die dit toch doen, kunnen een boete krijgen, een taakstraf bij Bureau Halt of zelfs een strafblad.
En op eigen terrein?
Daar wordt het ingewikkelder. Op eigen terrein is een rijbewijs niet verplicht. Maar dan moet het wel écht eigen terrein zijn:
- Het mag niet toegankelijk zijn voor andere weggebruikers
- Er moet een hek staan of een bord met "verboden toegang"
- Het moet duidelijk privéterrein zijn
Een oprit naar je huis is dus geen eigen terrein. Een afgelegen weg ook niet. Zelfs een parkeerplaats achter je bedrijfspand kan onder "openbare weg" vallen als anderen er kunnen komen.
Jij bent aansprakelijk
Dit is het belangrijkste voor jou als ondernemer: je bent altijd aansprakelijk voor wat je kind doet.
Tot 14 jaar is die aansprakelijkheid automatisch. Het maakt niet uit of je erbij was of niet. Je had moeten voorkomen dat je kind gevaarlijke dingen deed.
Bij kinderen van 14 en 15 hangt het van de situatie af. Kon je het tegenhouden maar deed je dat niet? Dan ben je aansprakelijk.
Vanaf 16 jaar vervalt de automatische aansprakelijkheid, maar je kind kan nog wel onder jouw aansprakelijkheidsverzekering vallen.
Wat betekent dit financieel?
De schade kan enorm oplopen. Denk aan:
- Schade aan de auto zelf (eigen risico of volledige schade als er geen verzekering dekt)
- Schade aan andere auto's
- Schade aan gebouwen (een gevel repareren kost al snel tienduizenden euro's)
- Letselschade bij andere betrokkenen
- Juridische kosten
Een voorbeeld: het meisje dat in Hengelo door een gevel reed, veroorzaakte flinke schade aan de woning. Die schade kunnen de eigenaren verhalen op de ouders. We praten over bedragen van €50.000 of meer.
Dekt de verzekering dit?
Dat hangt af van je polis. De meeste aansprakelijkheidsverzekeringen dekken schade die gezinsleden veroorzaken. Maar er zit een addertje onder het gras:
Als de verzekering kan aantonen dat je bewust roekeloos handelde, kunnen ze weigeren uit te keren. Een kind van 4 of 6 laten autorijden? Dat valt waarschijnlijk onder "bewust roekeloos".
Bij een leasewagen ligt het nog ingewikkelder. De leasemaatschappij is eigenaar van de auto. Als jouw kind schade veroorzaakt aan die auto, moet jij dat betalen. En als je kind schade veroorzaakt aan anderen? Dan ben je daar ook voor aansprakelijk.
Extra risico bij bedrijfsauto's
Als ondernemer heb je mogelijk een bedrijfsauto of leasewagen. Daar komen extra risico's bij:
Zakelijk of privé? Als je kind in de bedrijfsauto rijdt en schade veroorzaakt, kan discussie ontstaan over zakelijk of privégebruik. Dat kan gevolgen hebben voor je btw-aftrek en bijtelling.
De leasemaatschappij Leasemaatschappijen hebben strikte regels over wie er mag rijden. Een kind zonder rijbewijs valt daar niet onder. Als er schade ontstaat, kun je de volledige restwaarde moeten betalen.
Je bedrijfsaansprakelijkheid Veroorzaakt je kind schade terwijl het in je bedrijfsauto zit? Dan kan dat je zakelijke aansprakelijkheidsverzekering raken. Premies kunnen stijgen of dekking kan worden geweigerd.
Reputatieschade Als ondernemer kun je ook imagoschade oplopen. Klanten en relaties zien dat je onverantwoord handelt. Dat werkt niet positief voor je bedrijf.
Wat als het per ongeluk gebeurt?
Sommige kinderen kruipen zonder medeweten van hun ouders achter het stuur. De kleuter van 4 in Utrecht bijvoorbeeld stapte in toen zijn moeder boodschappen uitlaadde.
Ook dan ben je als ouder aansprakelijk. Je had de auto moeten afsluiten, de sleutels veilig moeten bewaren. De wet gaat ervan uit dat je als volwassene verantwoordelijk bent voor het voorkomen van gevaarlijke situaties.
Straffen en boetes
De straffen variëren:
- Boetes van enkele honderden euro's
- Taakstraffen bij Bureau Halt
- Strafblad voor het kind
- Bij ernstige ongevallen: jeugddetentie
De jongen van 15 die een dodelijk ongeluk veroorzaakte, kreeg 120 uur taakstraf en zes maanden voorwaardelijke jeugddetentie. Hij mocht twee jaar geen voertuig besturen.
Voor ouders kunnen de financiële gevolgen veel zwaarder zijn dan de boete zelf. De schade aan derden is vaak tienduizenden euro's.
Hoe voorkom je dit?
Als ondernemer met een bedrijfsauto of leasewagen kun je een paar dingen doen:
Sleutels veilig bewaren Leg ze niet zomaar neer waar kinderen erbij kunnen. Ook niet "even" als je boodschappen uitlaadt.
Afspraken maken Maak glashelder dat niemand zonder rijbewijs in de auto mag. Ook niet op eigen terrein, ook niet "gewoon om te oefenen".
Controleer je verzekeringen Vraag je verzekeraar wat er gedekt is en wat niet. Zorg dat je aansprakelijkheidsverzekering voldoende hoog is.
Leasewagen: check de voorwaarden Weet precies wie er volgens het contract mag rijden. Schending kan je duur komen te staan.
Geef het goede voorbeeld Kinderen leren van wat ze zien. Als jij je aan de regels houdt, doen zij dat ook.
Schade met je financial lease auto
Bij financial lease ben je eigenaar van de auto. Dat betekent ook dat je alle risico's draagt. Schade door jouw kind? Jouw probleem, jouw kosten. Dat is anders dan bij operational lease, waar de leasemaatschappij eigenaar blijft. Maar ook daar blijf je aansprakelijk voor schade aan derden.
Financial lease heeft als voordeel dat je zelf kunt bepalen hoe je de auto verzekert. Zorg dan wel voor een goede allriskverzekering en een hoge aansprakelijkheidsdekking. Het lijkt onschuldig: je kind even laten oefenen op een parkeerplaats. Of een filmpje maken van je peuter achter het stuur. Maar de gevolgen kunnen groot zijn.
Als ondernemer met een bedrijfsauto of leasewagen loop je extra risico's. Je bent altijd aansprakelijk, de verzekering dekt mogelijk niet alles, en je reputatie kan schade oplopen.
De rechter noemde het "uitermate stompzinnig" dat Mo Bicep zijn kleuters liet rijden. Dat oordeel geldt voor iedereen die kinderen zonder rijbewijs achter het stuur zet. Ook op eigen terrein, ook "gewoon om te oefenen".
De boodschap is helder: laat het niet gebeuren. De risico's zijn te groot.
Veelgestelde vragen over kinderen en autorijden
Mag mijn kind oefenen met autorijden op eigen terrein?
Op eigen terrein is een rijbewijs niet verplicht, maar het terrein moet wel écht privé zijn. Het mag niet toegankelijk zijn voor andere weggebruikers en moet zijn afgesloten met een hek of duidelijk zijn gemarkeerd met "verboden toegang". Een oprit of parkeerplaats die anderen kunnen bereiken, telt niet als eigen terrein. Ook op privéterrein blijf je als ouder volledig aansprakelijk voor alle schade die je kind veroorzaakt.
Ben ik aansprakelijk als mijn kind zonder mijn medeweten in de auto stapt?
Ja, je bent als ouder altijd aansprakelijk voor wat je kind jonger dan 14 jaar doet, ook zonder jouw medeweten. De wet gaat ervan uit dat je als volwassene verantwoordelijk bent voor het voorkomen van gevaarlijke situaties. Je had de auto moeten afsluiten en de sleutels veilig moeten bewaren. Bij schade kun je aansprakelijk worden gesteld voor de volledige reparatiekosten.
Dekt mijn verzekering schade als mijn kind zonder rijbewijs rijdt?
Dat hangt af van je polis en de omstandigheden. Veel aansprakelijkheidsverzekeringen dekken schade door gezinsleden, maar kunnen weigeren bij bewust roekeloos gedrag. Een kind van 4, 6 of 11 jaar laten autorijden valt waarschijnlijk onder roekeloos handelen. Bij een leasewagen moet je extra opletten: schade aan de auto zelf moet je vaak volledig zelf betalen als blijkt dat iemand zonder rijbewijs reed.
Wat zijn de straffen voor kinderen die zonder rijbewijs rijden?
Kinderen die zonder rijbewijs rijden kunnen een geldboete krijgen, een taakstraf bij Bureau Halt opgelegd krijgen, of een strafblad krijgen. Bij ernstige gevallen zoals dodelijke ongevallen kan jeugddetentie worden opgelegd. De jongen van 15 die in 2023 een dodelijk ongeluk veroorzaakte, kreeg 120 uur taakstraf en zes maanden voorwaardelijke jeugddetentie, plus een rijverbod van twee jaar.
Loop ik extra risico's als mijn kind in mijn bedrijfsauto of leasewagen rijdt?
Ja, er zijn meerdere extra risico's. Bij een leasewagen kan de maatschappij weigeren schade te dekken omdat er iemand zonder rijbewijs reed, en kun je de volledige restwaarde moeten betalen. Voor je bedrijf kan het discussie opleveren over zakelijk versus privégebruik, met gevolgen voor btw-aftrek en bijtelling. Je zakelijke aansprakelijkheidsverzekering kan premies verhogen of dekking weigeren. Daarnaast loop je reputatieschade op bij klanten en relaties.