De verplichte AOV komt eraan: dit moet je weten als ondernemer

Je bent ondernemer. Je hebt geen baas. Geen vast salaris. Geen WIA. En als je morgen ziek wordt? Dan heb je een probleem.

De overheid ziet dat ook. En daarom komt er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. De AOV. Vanaf 2030, zo is de planning nu.

Maar wat betekent dat voor jou? Hoeveel gaat het kosten? En moet je nu al iets regelen?

Wat is een AOV?

Een AOV is een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Het werkt simpel: je betaalt elke maand premie. En als je door ziekte of een ongeval langdurig niet kunt werken, krijg je een uitkering.

Voor werknemers bestaat dit al. Zij zijn automatisch verzekerd via de WIA. Als ze ziek worden, vangt hun werkgever het eerste jaar op. Daarna neemt het UWV het over.

Voor ondernemers bestaat dat niet. Jij hebt geen baas die doorbetaalt. Geen WIA. Als je uitvalt, valt je inkomen weg. En dan?

Veel ondernemers hebben daar niks voor geregeld. Uit onderzoek blijkt dat 80% van de ZZP'ers geen AOV heeft. Te duur. Te ingewikkeld. Of ze denken: mij overkomt het toch niet.

Maar de cijfers liegen niet: 1 op de 4 ondernemers raakt tijdens zijn carrière arbeidsongeschikt. En de helft daarvan is langer dan 90 dagen niet in staat om te werken.

Dat is het probleem dat de overheid wil oplossen.

Waarom wordt de AOV verplicht?

De overheid heeft drie redenen:

1. Te veel ondernemers zonder vangnet Zonder AOV val je terug op spaargeld. Of de bijstand. Uit onderzoek blijkt dat 62% van de ondernemers nog geen jaar kan overbruggen zonder inkomsten. De helft houdt het zelfs geen twee maanden vol.

Als je in de bijstand belandt, betaalt de overheid. Dat kost geld. Door een verplichte AOV blijven ondernemers uit de bijstand.

2. Eerlijke concurrentie Werknemers zijn verzekerd. Ondernemers niet. Dat maakt het goedkoper om als ZZP'er te werken. Geen premies, geen verzekeringen. Maar ook geen vangnet.

De overheid vindt dat oneerlijk. Iedereen die werkt, moet beschermd zijn.

3. Europese druk Nederland heeft deze maatregel beloofd aan Brussel in ruil voor coronasteun. Komt de wet er niet? Dan mist Nederland 600 miljoen euro aan EU-geld.

Dus de wet komt er. De vraag is niet of, maar wanneer.

Wanneer gaat het in?

De planning is nu: 2030.

Dat was eerst 2027. Toen 2028. En nu dus 2030.

Waarom steeds later? Omdat het UWV aangeeft dat ze het niet eerder kunnen regelen. Te weinig mensen. Te veel voorbereidingstijd nodig. Te complex.

Maar: het wetsvoorstel gaat waarschijnlijk al in 2026 naar de Tweede Kamer. En op het moment dat dat gebeurt, wordt er een peildatum vastgesteld.

Die peildatum is belangrijk. Want ondernemers die op die datum al een AOV hebben, vallen onder een overgangsregeling. Meer daarover straks.

Wie moet zich verzekeren?

De verplichte AOV geldt voor alle ondernemers die winst uit onderneming hebben. In belastingtaal: IB-ondernemers.

Dit zijn ondernemers zoals:

• ZZP'ers zonder personeel
• Zelfstandigen met personeel
• Vrije beroepsbeoefenaren (denk aan: notarissen, advocaten, artsen in eigen praktijk)

Dit zijn géén ondernemers voor deze wet:

• DGA's (directeur-grootaandeelhouders met een BV)
• Mensen die naast hun onderneming ook in loondienst werken en daarmee minimaal het minimumloon verdienen
• Meewerkende partners die weinig of geen beloning krijgen
• Mensen die AOW ontvangen

Mensen met resultaat uit overig werk (denk aan: krantenbezorgers, bijbaantjes)
Heb je een eenmanszaak? Dan valt je dus onder de wet. Heb je een BV? Dan niet.

Hoeveel gaat het kosten?

De premie wordt 5,4% van je winst uit onderneming. Met een maximum van 171 euro per maand.

Rekenvoorbeelden:

• Winst van 30.000 euro per jaar → premie van 1.620 euro per jaar (135 euro per maand)
• Winst van 50.000 euro per jaar → premie van 2.700 euro per jaar (225 euro per maand)
• Winst van 60.000 euro per jaar of meer → premie van 2.052 euro per jaar (171 euro per maand, het maximum)

Dat maximum van 171 euro geldt bij een winst van ongeveer 38.000 euro of hoger.

De premie is fiscaal aftrekbaar. Dat scheelt. Maar je betaalt hem wel elke maand.

En let op: bovenop deze premie komt waarschijnlijk nog een 'stabiliteitsbijdrage' van ongeveer 30 euro per maand. Die betaal je als je een AOV bij een verzekeraar hebt in plaats van bij het UWV.

Wat krijg je ervoor terug?

Als je arbeidsongeschikt raakt, krijg je na twee jaar een uitkering.

De wachttijd is twee jaar. Dat betekent: de eerste twee jaar na je ziekmelding krijg je geen uitkering. Die moet je zelf overbruggen met spaargeld, een broodfonds, of een aanvullende verzekering.

De uitkering is 70% van je belastbare winst, tot maximaal 100% van het minimumloon. Dat is nu ongeveer 2.300 euro bruto per maand.

Verdien je meer? Dan krijg je toch niet meer dan het minimumloon. Verdien je minder? Dan krijg je 70% van wat je verdiende.

De uitkering loopt door tot je AOW-leeftijd. Zolang je arbeidsongeschikt bent, blijf je uitkering ontvangen.

Over de uitkering betaal je gewoon belasting. Het is inkomen, dus je betaalt er inkomstenbelasting over.

Het probleem met die twee jaar wachttijd

Veel ondernemers vinden twee jaar lang.

Je kan het oplossen met:

• Een broodfonds (collectieve pot waar je maandelijks in stort)
• Een aanvullende AOV bij een verzekeraar (om die eerste twee jaar te dekken)
• Spaargeld (maar weinig ondernemers hebben genoeg)

De overheid koos voor twee jaar omdat het anders te duur wordt. En omdat het UWV het anders niet kan uitvoeren.

Kan je ook bij een verzekeraar verzekeren?

Ja. Dat heet de 'opt-out'.

Je mag de verplichte AOV bij het UWV laten zitten en in plaats daarvan een AOV bij een verzekeraar afsluiten. Maar die verzekering moet wel aan voorwaarden voldoen:

• De premie moet minimaal even hoog zijn als die van het UWV
• De uitkering mag niet lager zijn dan het minimumloon
• De verzekering moet doorlopen tot je AOW-leeftijd
• De wachttijd mag maximaal twee jaar zijn
• Er mogen geen medische uitsluitingen zijn

Voldoet je AOV daaraan? Dan mag je afzien van de verplichte verzekering bij het UWV.

Waarom zou je dat willen? Omdat je bij een verzekeraar meer kan verzekeren dan het minimumloon. En omdat je vaak betere voorwaarden hebt.

Maar let op: je betaalt wel de stabiliteitsbijdrage van ongeveer 30 euro per maand extra.

Overgangsrecht: waarom je nu al moet nadenken

Hier wordt het interessant.

Als je al een AOV hebt op het moment dat het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gaat (verwachting: begin 2026), dan geldt voor jou overgangsrecht.

Dat betekent:

• Je hoeft niet aan alle voorwaarden te voldoen
• Je premie hoeft niet minimaal 171 euro te zijn
• Je verzekering mag eindigen vanaf 55 jaar (in plaats van tot AOW-leeftijd)

Met andere woorden: je hebt meer vrijheid.

Voor veel ondernemers met een lichamelijk licht beroep (denk aan: consultant, programmeur, adviseur) is dat voordelig. Hun AOV-premie is vaak lager dan 171 euro. Omdat het risico op arbeidsongeschiktheid kleiner is.

Sluit je nu een AOV af? Dan profiteer je van dat overgangsrecht. Wacht je tot 2030? Dan moet je aan alle eisen voldoen en betaal je waarschijnlijk meer.

Wat ondernemers met een BV moeten weten

Heb je een BV? Dan valt je niet onder de wet. Je hoeft geen verplichte AOV af te sluiten.

Dat klinkt als voordeel. Maar let op: als je arbeidsongeschikt raakt, draait je BV ook niet door. Tenzij je personeel hebt dat het overneemt.

Dus ook met een BV loop je risico. Alleen ben je niet verplicht om je te verzekeren.

Door deze maatregel wordt een BV aantrekkelijker voor ondernemers. Vroeger gold de vuistregel: bij 150.000 euro winst is een BV interessant. Nu ligt die grens al bij 90.000 tot 95.000 euro.

Waarom? Omdat de zelfstandigenaftrek daalt (van 5.030 euro in 2023 naar 900 euro in 2027) en omdat je nu ook nog 171 euro per maand kwijt bent aan AOV-premie.

Dus: meer ondernemers zullen waarschijnlijk overstappen naar een BV. Dat heeft gevolgen voor hun fiscale positie.

Wat moet je nu doen?

Je hebt nog tot 2030. Maar het is verstandig om nu al na te denken.

Optie 1: Sluit nu al een AOV af Voordeel: je profiteert van overgangsrecht. Je premie is waarschijnlijk lager. En je bent nu al verzekerd.

Nadeel: je betaalt nu al premie. En misschien heb je het niet nodig.

Optie 2: Wacht af tot 2030 Voordeel: je bespaart premie tot 2030.

Nadeel: als je in die tijd arbeidsongeschikt raakt, heb je geen dekking. En na 2030 betaal je waarschijnlijk meer premie.

Optie 3: Regel je buffer anders Denk aan: broodfonds, schenkkring, spaargeld, of een aanvullende verzekering voor die eerste twee jaar.

Voor wie is een AOV nu al interessant?

Een AOV nu afsluiten is vooral interessant als:

• Je een lichamelijk licht beroep hebt (lagere premie)
• Je jonger bent (premie stijgt met leeftijd)
• Je gezond bent (geen uitsluitingen)
• Je wil profiteren van overgangsrecht

Voor ondernemers boven de 50, met een fysiek beroep, of met medische klachten is een AOV vaak duurder of moeilijk te krijgen. Voor hen kan de verplichte AOV juist voordeliger zijn.

De keerzijde van de medaille

Niet iedereen is blij met de verplichte AOV.

Kritiekpunten:

• De uitkering van maximaal het minimumloon is te laag voor veel ondernemers
• Twee jaar wachttijd is lang
• BV's worden bevoordeeld
• Het kost ondernemers geld dat ze nu kunnen investeren in hun bedrijf

Maar de wet komt er toch. De meerderheid in de Kamer steunt het. En de Europese Unie verwacht het van Nederland.

Wat betekent dit voor jou als ondernemer?

Als je groeit als ondernemer, wil je investeren. In je bedrijf. In materieel. In een auto.

Vanaf 2030 heb je ook 171 euro per maand minder te besteden. Dat geld gaat naar je AOV-premie.

Daarom is het slim om nu al na te denken over je financiële planning. Hoe ziet je cashflow eruit over vijf jaar? Kan je die premie dragen? En heb je genoeg buffer voor die eerste twee jaar?

Bij FinancialLeaseZZP helpen we ondernemers die groeien. We snappen dat iedere euro telt. En dat je slim moet investeren.

Wil je een bedrijfsauto leasen? Check dan ook je toekomstige vaste lasten. Reken de AOV-premie mee. En kijk of het past.

Bekijk op op de website wat de mogelijkheden zijn. En plan je groei, inclusief de komende veranderingen.